به گزارش پایگاه خبری تحلیلی سفیرافلاک به نقل از شبکه اطلاع‌رسانی راه دانا؛ عابدین عابدی‌زاده با اشاره به نقش رسانه در افزایش نرخ آسیب‌های اجتماعی اظهار داشت: بی‌تردید رسانه، به‌ویژه شبکه نمایش خانگی و سینما، در شکل‌گیری الگوهای رفتاری نوجوانان نقش تعیین‌کننده دارد. وقتی شخصیت‌های محبوب و تأثیرگذار به‌گونه‌ای سیگار می‌کشند که آن را نشانه‌ای از استقلال، جذابیت یا قدرت جلوه می‌دهند، طبیعی‌ست که ذهن نوجوان آن را نه یک رفتار پرخطر، بلکه نوعی سبک زندگی تلقی کند و ‌چنانچه این تصویر، تکرار شود، معنا می‌سازد و تلاش می‌کند با الگوبرداری از شخصیت‌های نقش اول قصه با او همذات‌پنداری کند. 

وی افزود: تأثیر رسانه بر نوجوانان از آن‌جاست که رسانه برای این نسل صرفاً یک ابزار سرگرمی نیست، بلکه پنجره‌ای‌ست برای تماشای جهان و یافتن خود. در غیاب گفتگو در خانواده و کم‌رمقی آموزش رسمی، رسانه مرجع هویت‌یابی شده است و نوجوان، در سکوت نهادهای تربیتی، از شخصیت‌های خیالی یاد می‌گیرد که چگونه زندگی کند.

فرهنگ، حاصل تکرار تصویرها و معناها در ذهن جمعی‌ست

عابدی بازنمایی کاراکتر و شخصیت‌هایی که صرف‌نظر از جنسیت و موقعیت اجتماعی در طول داستان به کرّات در حال استعمال سیگار و مشروبات الکی هستند را عامل مهمی در فرهنگ‌سازی برای جوان و نوجوان دانست و گفت: متاسفانه این فرهنگ سازی از نوع نگران‌کننده‌ است. فرهنگ، حاصل تکرار تصویرها و معناها در ذهن جمعی‌ست. وقتی مصرف دخانیات، آن‌هم از سوی شخصیت‌های قدرتمند، زیبا و محبوب نمایش داده شود، به‌تدریج نهی فرهنگی و قبح اجتماعی آن رنگ می‌بازد و جای خود را به الگوی رفتاری می‌دهد.

این جامعه شناس با اشاره به سهم عوامل یک اثر نمایشی و همچنین نهادهای ناظر و نیز مسئولان فرهنگی کشور در این فرهنگ‌سازی تصریح کرد: مسئولیت این وضعیت میان عوامل مختلف تقسیم می‌شود. فیلم‌ساز، اگر به تأثیر اجتماعی تصویری که خلق می‌کند و شخصیتی که به تصویر می‌کشد بی‌توجه باشد، مسئول است. نهادهای ناظر، اگر تنها به خطوط قرمز ایدئولوژیک فکر کنند و از اثرات روانی غافل باشند، کوتاهی کرده‌اند. 

وی در این خصوص افزود:‌ سیاست‌گذاران فرهنگی، اگر نتوانند فرهنگ را با زبان نسل جدید بازتعریف کنند، مقصرند. و البته جامعه، که آموزش سواد رسانه‌ای را جدی نگرفته، بخشی از این زنجیره‌ است.

بازاندیشی در نقش رسانه و بازسازی رابطه‌ی نسل‌ها

این پژوهشگر توسعه خاطرنشان کرد: ‌نخست باید سواد رسانه‌ای را در مدارس و خانواده‌ها نهادینه کرد. نوجوان باید بتواند پیام پنهان پشت تصویر را درک کند. دوم، باید بازنمایی مصرف دخانیات در رسانه‌ها را با قوانین مشخص محدود کرد، نه با سانسور صِرف، بلکه با درک اثرات اجتماعی آن. سوم، لازم است شخصیت‌های جایگزینی خلق شوند که بدون رفتارهای پرخطر، همچنان جذاب و تأثیرگذار باشند و در نهایت، خانواده‌ها باید با فرزندان خود گفتگو کنند، نه از موضع بالا، بلکه با زبان فهم و همراهی.

وی با اشاره به افزایش نرخ مصرف دخانیات در بین دختران و به ویژه نوجوانان عنوان کرد:‌ مصرف دخانیات در میان دختران نوجوان، نشانه‌ای‌ست از خلأهای هویتی، آموزشی و فرهنگی و رسانه اگر این خلأ را با تصویر غلط پُر کند، آینده را به دود خواهد سپرد. اکنون زمان بازاندیشی در نقش رسانه و بازسازی رابطه‌ی نسل‌ها با حقیقت است.

انتهای خبر/